SCHEUREN DOOR DE SAHARA
{HP/DE TIJD, 24 september, 2004}
Naast de rally Parijs-Dakar is er straks Amsterdam-Dakar: in een oud brik crossen door de woestijn. Gewoon 'fun'of een riskante onderneming.
>>> Als je meer wilt weten over woestijnrijden, tweedehands auto's verkopen in Afrika en ook nog een goed verhaal wil lezen, lees dan mijn boek Mijn Mercedes is niet te koop. <<<
Een “challenge voor thrillseekers met nul budget”. Dat is hoe de Amsterdam Dakar Rally zich op zijn website afficheert. Zoals de naam doet vermoeden, is ‘Amsterdam Dakar’ geïnspireerd door de beroemde, barre woestijntocht ‘Parijs Dakar’, maar dan zonder de “dure auto’s, de begeleidende helikopters, het mediacircus”, aldus initiatiefnemer Arthur Verheijen. Het idee is prachtig in zijn eenvoud. Met een oud wrak ter waarde van hoogstens vijfhonderd euro proberen de Sahara te doorkruisen om te eindigen in West-Afrika. Daar worden de auto’s verkocht en moeten de deelnemers de opbrengsten van hun “barrel” aan een lokaal goed doel naar eigen keuze schenken.
Helemaal nieuw is het idee voor Amsterdam Dakar overigens niet. De lowbudget rally is een kopie van de vergelijkbare Engelse woestijnrit; Plymouth Dakar die dit jaar voor de derde keer verreden gaat worden. De vijfendertigjarige Verheijen reed vorig jaar mee met die tocht. “Er reed een ijscowagen mee, mini’s, de meest uitgeleefde barrels. Stond je daar ’s avonds in de woestijn tussen stiff upper lip Engelsen met een smoking aan en werd je de volgende ochtend wakker tussen de kamelen.” Verheijen was zo enthousiast dat hij dacht: waarom zou dat hier in Nederland niet kunnen en het idee voor ‘Amsterdam Dakar’ was geboren.
Afgaand op de verhalen en het taalgebruik van de Amsterdam Dakar website wordt het een dolle boel daar in Afrika. Auto’s met namen als The Last Samoerai, Mental Mini of ROCWOPS (Racing Old Cars While Other People Sleep). Het zijn coole dudes die hun surfplank op het dak van hun dune cruisers binden en zo een super party hebben. Maar is het niet een beetje vreemd, zo’n decadente, westerse house party op wielen in Mauritanië, een streng Islamitisch land waar alcohol officieel verboden is en waar zelfs de sharia van kracht is? Verheijen vindt dus van niet. Hij meent dat de lokale bevolking westerse woestijnreizigers zeer waardeert. De deelnemers spenderen geld bij de plaatselijke middenstand – in tegenstelling tot bijvoorbeeld Parijs Dakar. En bovendien komen de opbrengsten van de auto’s ook ten goede aan de bevolking. Zijn boodschap: wat zeur je nou, ik doe met die rally toch niemand kwaad.
Freelance journalist en Sahara-kenner Gerbert van der Aa, die bijna jaarlijks met tweedehands auto’s door de Sahara rijdt, vindt ook dat het met die decadentie wel meevalt. “Ik denk niet dat Mauritaniers aanstoot zullen nemen. Eerder is het ongekeerde het geval, dat ze de deelnemers losers vinden. Zij denken: ‘Wie gaat er nou met een Opel Ascona door de woestijn rijden? Neem dan tenminste een Mercedes.’ Ik vind deze rally in ieder geval een stuk minder decadent dan de gemiddelde ontwikkelingswerker, die in een gloednieuwe auto rijdt en een dure villa bewoont. Wel zet Van der Aa vraagtekens bij het plan de opbrengst van de rally aan het goede doel te schenken. “Daar moet je echt een studie van maken. Je kan je geld niet zomaar aan iedereen met een goed verhaal geven, want er lopen teveel handige jongens rond die de poen in eigen zak steken. Natuurlijk zijn er goede projecten maar je moet wel heel erg oppassen dat het geld niet verkeerd terecht komt.”
De charme van Amsterdam Dakar is dat een grote mate van zelfredzaamheid is vereist. De organisatie probeert allerlei dingen te regelen voor de rallyrijders (zoals een ontmoetingsdag, kortingen op visa kosten en gereedschap) maar uitgangspunt is toch dat elke deelnemer verantwoordelijk is voor het eigen welzijn. Zonder gevaar is deze reis natuurlijk niet: in de Westelijke Sahara liggen nog altijd landmijnen, in Mauritanië moet je door verraderlijke zandduinen rijden. Als er al wegen zijn, verkeren ze vaak in erbarmelijke staat. Er zijn talrijke corrupte douanebeambten en ondoorzichtige wetten. En dan is er ook nog het probleem van de aftandse auto’s waarvan er ongetwijfeld een paar onderweg zullen sneuvelen.
Verheijen zegt zich bewust te zijn van de gevaren, maar is er tegelijkertijd niet erg van onder de indruk. Dit tot grote irritatie van sommige ervaren woestijnreizigers. Marius Dussel, begeleider van georganiseerde reizen door de Sahara, bijvoorbeeld vindt dat Amsterdam Dakar een verkeerde voorstelling van zaken geeft. Op diverse online fora van autobladen en op zijn eigen website waarschuwt hij voor Amsterdam Dakar. “Ze doen net of je je overal doorheen kunt lullen of anders de douane wel kunt omkopen, maar zo werkt het niet altijd”, zegt Dussel. Hij heeft eigenlijk geen goed woord voor Amsterdam Dakar over. “Het is onverantwoord hoe Verheijen hier aan is begonnen. Aanvankelijk was er geen enkele begeleiding, nu gaat er gelukkig iemand mee die ook voor mij werkt. Maar nog steeds geldt: wat gebeurt er als iets echt mis gaat? Dan mag iedereen het zelf uitzoeken. Die Verheijen weet nauwelijks waar hij het over heeft. Op het forum van zijn website stonden tot voor kort gewoon hele domme dingen. Je mag per 1 november Senegal bijvoorbeeld niet meer in als je een auto hebt die ouder is dan vijf jaar. Ik weet uit ervaring dat de kolonel die daar het voor het zeggen heeft absoluut niet omkoopbaar is. Die man is zeer rechtlijnig. Straks staan daar zestig wrakken aan de grens. En wat dan? Maar Verheijen doet net alsof dat probleem niet bestaat. Ik heb ze geprobeerd wat advies te geven, maar ik ben keer op keer van hun forum afgedonderd.”
“Die Dussel is een living nightmare”, verzucht Verheijen. “Ik begrijp niet wat het probleem van die man is. Hij probeert de boel gewoon te saboteren. En waarom? Omdat hij bang is voor concurrentie. Kijk, het is waar: ik weet niks van auto’s, ik heb die reis maar één keer gemaakt. Maar weet je wat? Het is geen rocket science. Je stapt in je auto en je gaat gewoon. Zo simpel is het in principe. Het gaat mij om de fun. Natuurlijk kan het mis gaan. Natuurlijk ontstaan er problemen. Maar dat is leuk. Dat kun je oplossen en geloof me een paar euro doet wonderen bij Afrikaanse douaniers.”
“Je moet blijven lachen. Je geeft je aansteker cadeau en dan kun je meestal wel doorrijden”, beaamt Van der Aa. Hij vindt dat er zeker gevaar bestaat bij een reis als deze, maar dat de risico’s ook weer niet overdreven moeten worden. “Je moet natuurlijk niet lichtzinnig met de woestijn omgaan. Deze twee grondregels van de woestijn zou ik iedereen op het hart willen drukken: altijd een lokale gids huren en altijd met meerdere auto’s tegelijk reizen. Je wilt niet verdwalen. Nog altijd komen er elk jaar in de woestijn van Mauritanië mensen om van de dorst.” Ook Van der Aa meent overigens dat Amsterdam Dakar wel eens problemen zou kunnen krijgen aan de Senegalese grens. “Misschien komen ze er niet door, misschien wel. Dat is Afrika, je weet vantevoren nooit wat je tegenkomt. Dat is het avontuur. Maar ook al strand je bij de grens, er dient zich altijd wel een oplossing aan. Dan verkoop je bijvoorbeeld je auto in Mauritanië en neem je de taxi naar Dakar.”
“Ik krijg elke week een paar telefoontjes van mensen die het niet meer vertrouwen”, riposteert Dussel. “Ik heb zelfs al mensen gesproken die aangifte wilden doen van oplichting. Mensen vragen mij om advies en ik zeg dan: waar heb je die Verheijen voor nodig? Hij geeft geen ondersteuning, je moet wel 240 euro inschrijfgeld betalen, kortom je kunt het net zo goed zelf doen.” Van der Aa: “Natuurlijk kun je het zelf doen, maar ik kan me zo voorstellen dat als je het de eerste keer doet, het leuker is als je met een hele groep gaat.” Of je kunt ook met Dussel meegaan, die met zijn bedrijfje Transsahara elk jaar een paar tripjes door de woestijn organiseert en daarvoor 1150 euro rekent (inclusief auto en verblijfskosten weliswaar). Wordt Dussels kritiek niet gewoon ingegeven door broodnijd? Dussel: “Dat heb ik me zelf ook afgevraagd. Ik ben wel jaloers op het idee, maar nee, de manier waarop dit wordt georganiseerd is niet de mijne.”
Jeroen van Bergeijk
|
