NET


1997

CYBERSOAP: MOORD EN OVERSPEL ZONDER TROEP

The East Village is de coolste buurt van New York. Tot voor enkele jaren woonden hier verslaafden, zwervers en straatarme immigranten. De gegoede Newyorkers durfden hier geen stap te zetten. Maar net als geldt voor de Amsterdamse Zeedijk, zijn de junkies de laatste jaren uit The East Village verdreven. De buurt wordt nu bevolkt door een aangename mengeling van buitenlanders, studenten, yuppies, schrijvers, zwervers, kunstenaars en een verdwaalde punker. 'The Last Resort of Bohemia', heet dat in New York. Dit is de setting van de cybersoap The East Village.

Cybersoaps zijn het interactieve antwoord op immens populaire televisie soap-opera's als Beverly Hills 90210, Santa Barbara, Baywatch, Melrose Place en As The World Turns. Cybersoaps kennen min of meer dezelfde ingrediënten als tv-soaps: overspel, moord, leugens, familierelaties en hoogst onwaarschijnlijke plotwendingen. The Spot was een van de eerste soaps op het web. De belevenissen van mooie, jonge (en oppervlakkige) mensen aan een strand in Californië sloegen in als een bom. De cybersoaps sprongen dan ook als paddestoelen uit de grond. Yahoo noemt enkele tientallen verschillende cybersoaps of Episodic Web Sites, zoals het genre meer in het algemeen wordt aangeduid. Maar zoals dat voor televisie soaps ook geldt, is het bij de cybersoaps vooral meer van hetzelfde: amateuristische opzet, knullige verhaaltjes en slap acteerwerk (zo daar überhaupt al sprake van is).
The East Village is binnen deze verzameling onbenulligheden een verademing. Waarom? Omdat de makers hebben nagedacht over hoe ze hun cybersoap konden laten verschillen van de doorsnee televisiesoap. Hoe obsceen de tv-soap soms ook is, de mogelijkheden zijn beperkt. De verhalen en de personages moeten immers altijd min of meer herkenbaar zijn voor het grote publiek. Die handicap gaat voor het Web niet op. Het Web is (nog) niet aan codes en voorschriften gebonden. Experimenten zijn mogelijk en dat zie je dan ook in The East Village. Natuurlijk ook hier de bekende thema's - het blijft tenslotte een soap - als leugens, overspel, ruzies, criminaliteit en dood. Maar de personages, de sfeer en de setting zijn nu bepaald niet wat je van een soap zou verwachten.

Meet Eve, een neurotische redactrice die maar een doel in haar leven heeft: beroemd worden. Eve is de hoofdpersoon van The East Village. Ze praat, neukt en zuipt met een tiental gelijkgestemde zielen: beginnende muzikanten, twijfelende schrijvers, jaloerse minnaars en uitzinnige travestieten. Elke dag wordt daarvan kort verslag gedaan op de site van The East Village, die overigens weer onderdeel is van de enorme Pathfinder Site van mediaconcern Time Warner. The East Village bestaat voornamelijk uit tekst. Dagelijks kun je een paar alinea's lezen met nieuwe belevenissen van het Newyorkse vriendenclubje. Naast deze episodes, is er achtergrond informatie te vinden over de personages en de buurt. Zo is er een 'going out guide', een fotoboek en een geschiedenis van de The East Village. Bezoekers kunnen lid worden van een bepaalde 'clique', die rond een bepaald personage is gevormd. Eenmaal lid kan je e-mail gaan uitwisselen met de andere leden van jouw kliekje. Ook mag je live van gedachten wisselen over de verwikkelingen van The East Village in de obligate chatroom terwijl je ondertussen luistert naar wat hippe East Village underground bandjes. Videofragmenten nemen een ondergeschikte positie in. The East Village is dus vooral een "lees ervaring", zoals bedenker en producent Charles Platkin het noemt.

De dertiger Platkin staat aan het hoofd van het bedrijf Marinex, dat naast The East Village ook verantwoordelijk is voor het entertainment 'tijdschrift' The Bizz en de tweemaandelijkse cd-rom Trouble and Attitude. CEO Platkin heeft het nogal druk. Na veel aandringen heeft hij mij ergens tussen twee afspraken weten te persen en staat hij me te woord in zijn kantoor in Greene Street. We kijken uit over de rommelige daken van SoHo, de buurt die nu nog voornamelijk galerieën herbergt, maar als het aan Platkin en de zijnen ligt de tegenpool van Sillicon Valley moet worden. Een pakkende naam is ook al bedacht voor dit multimedia mekka in wording: Sillicon Alley. Zover is het nog lang niet want voorlopig loopt New York mijlenver achter op de Westkust van Amerika. Marinex is een van de weinige bedrijven die in Sillicon Alley domicilie heeft gekozen. Terwijl Platkin een kopje Chinese kippensoep weglepelt en de nodige telefoontjes beantwoord, weet hij gehaast ook nog wat over zijn creatie The East Village te vertellen.
Met een gemiddelde aflevering van The East Village ben je ongeveer vijf minuten bezig. Is zo'n korte 'duur' niet onmogelijk als je een verhaal wilt vertellen? Platkin: "Het web is ontworpen voor snelle ervaringen. Even vlug ergens kijken en dan weer verder klikken. Daar moet je op inspelen. Het heeft ons veel moeite gekost om voor dat format een dramatische serie - want dat is The East Village - te creëren. Je bent gewend aan tv-series van rond de dertig minuten, of aan films met een gemiddelde lengte van anderhalf uur. Ook een boek lees je niet gedurende vijf minuten. We hebben geprobeerd de 'snelle klikker' te bevredigen maar ook mensen die op zoek zijn naar een wat langdurige ervaring. Als je daaraan behoefte hebt kun je biografieën van de personages lezen, hun hobbies volgen, chatten met gelijkgestemden of e-mail uitwisselen."
Over bezoekersaantallen wil Platkin niets kwijt maar hij weet wel dat The East Village een van de populairste bestemmingen op de Pathfinder site is. En ook kan hij melden dat zijn bedrijf Marinex behoorlijk wat e-mail ontvangt. "The East Village is wereldwijd", vertelt hij trots. "Het publiek bestaat voornamelijk uit jongeren, die uit alle delen van de wereld naar The East Village komen."
Marinex ontvangt e-mail uit 26 verschillende landen. Hoe staat het eigenlijk met de participatie van het publiek. Wat voor reacties ontvangt de redactie? "Er wordt door een aantal mensen intens meegeleefd met de personages. De meeste reacties onthullen veel over wat de bezoekers met hun eigen leven willen. En dat projecteren ze op de personages. Dus krijgen we verzoeken als: Kan Eve het niet eens met Duncan aanleggen, of Tom vind ik zo cool omdat hij precies dat heeft meegemaakt dat mij ook is overkomen. Fantastische e-mails hoor, maar veel hebben we er niet aan. Het meest gooi je toch direct in de trashcan. Als er iets goeds bij zit, steel je het. Dat is wat men wil, dus dat doen we dan ook." Om verontschuldigend verder te gaan met "maar in de chatrooms worden echte onderwerpen bediscussieerd hoor: heroïne gebruik, Aids, relaties etc. We hebben een intelligent publiek."
Platkin meent dat 'het interactieve' van Internet nog overschat is. Hij gelooft niet dat de cybersoap een zoveel actiever publiek veronderstelt dan de televisiesoap. "Ik geloof eigenlijk niet zo in audience participation. Wil je echt aan het werk gaan en participeren als je vermaakt wilt worden? Ik denk van niet. Als ik naar een film ga, wil ik zelfs niet dat er iemand naast me komt zitten, laat staan dat ik met iemand zou willen praten. Het is wat anders om achteraf te kletsen over wat je hebt gezien. Dat is dan ook het interessante van het interactieve medium, het gemeenschapsgevoel. Dat is opwindend."
Maar wat is dan het essentiële verschil tussen een televisiesoap en een cybersoap? "De cybersoap is altijd toegankelijk: je kunt hem zien wanneer jij dat wilt. Er is een archief voor handen dat je altijd kunt raadplegen en het is literair in plaats van visueel. Op een ander vlak zijn er ook belangrijke verschillen. De televisie industrie zit helemaal dichtgetimmerd. Het is erg moeilijk om iets nieuws te beginnen. Bij televisie heb je de gevestigde regisseurs en sterren, dat heb je op het web godzijdank allemaal nog niet. En niet onbelangrijk: ook de distributie is zeer eenvoudig. Iedereen kan een website beginnen."
De ideeën van Marinex reiken tot in de hemel. Het succes van The East Village lijkt dollartekentjes in de ogen te hebben gebracht. Dat is ook wel nodig want hoe veel publiciteit The East Village in de Amerikaanse media ook heeft gekregen, er wordt nog geen cent verdiend. Maar met die naambekendheid moeten we toch iets kunnen doen, dacht Platkin. Vandaar dat hij al een East Village cd met lokale bandjes heeft uitgebracht, en zijn er plannen voor een kledinglijn en een televisieserie. Het eerst 'moneymaking project' echter, moet een speelfilm worden waarin de personages van The East Village zullen gaan optreden. Platkin stuurt me zijn secretaresse mee voor meer informatie over het project. Als ik terugkom om daar nog wat over te vragen, is hij verdwenen. Op naar zijn volgende afspraak.

Jeroen van Bergeijk

Copyright © 1998 Jeroen van Bergeijk. All rights reserved. Alle rechten voorbehouden. Dit document mag niet verder worden verspreid en verveelvoudigd zonder schriftelijke toestemming van de auteur. Dit document kan verschillen van de gepubliceerde versie.