NRC


1997

VIRTUELE LASTPAKJES

"TAMAGOTCHI" staat er in grote, kleurige letters op het spandoek boven de ingang van New Yorks beroemdste en grootste speelgoedwinkel, F.A.O. Schwarz aan Fifth Avenue. Direct achter de draaideur is een mansgroot blauw ei opgesteld waaruit een doordringend sythesizerdeuntje opstijgt. De verkoper zucht nog maar eens diep: "Uitverkocht". Om daar even later met een snauw aan toe te voegen: "Nee, voorlopig worden geen nieuwe Tamagotchi's verwacht." De ene na de andere potentiële klant wordt de deur gewezen. De introductie van het Japanse virtuele huisdier Tamagotchi in Amerika is een doorslaand succes: in anderhalve dag heeft F.A.O. Schwarz in New York 10.000 exemplaren van het hebbedingetje verkocht.

De Tamagotchi was de Japanse rage van het afgelopen half jaar. Speelgoedproducent Bandai heeft er in Japan inmiddels vier miljoen verkocht. De Tamagotchi ziet eruit als een sleutelhanger in de vorm van een ei. Met de drie knopjes aan de zijkant, moet je het "virtuele huisdier uit cyberspace" in leven zien te houden. De primitieve animaties op het minuscule beeldscherm geven aan in hoeverre je daarin slaagt. Niet alleen moet je de Tamagotchi te eten geven, je moet ook met het beestje spelen, zijn uitwerpselen opruimen en hem africhten. Zo niet, dan gaat hij zich misdragen (vervelende piepjes afgeven) of erger nog: gaat hij dood. Gelukkig zit er een 'reset button' op het apparaatje.

Zelfs in het uiterst rage-gevoelige Japan, zorgde de overweldigende belangstelling voor de Tamagotchi voor verwondering. Het speelgoed werd aanvankelijk aangeprezen als een instrument waarmee Japanse meisjes konden leren hoe ze een kind moesten opvoeden. Maar niet alleen kinderen, ook huisvrouwen en zakenlieden gingen massaal tot adoptie van het virtuele huisdier over. Producent Bandai had binnen enkele weken met enorme tekorten te kampen. Op de zwarte markt gingen Tamagotchi's voor honderden guldens van de hand, winkels waar een nieuwe lading werd verwacht werden door Tamagotchi-lozen belegerd. Toen Bandai aankondigde dat eenieder die 1000 aandelen van het bedrijf in bezit had, een Tamagotchi zou ontvangen, steeg het aandeel spectaculair. Op het Internet werden website opgericht waar eigenaars tips over de opvoeding van hun virtuele huisdieren uitwisselden of waar ze een uitvaartdienst voor hun ter ziele gegane lieveling konden organiseren. En nu lijkt de rage ook in Amerika aan te slaan. Om de introductie zo soepel mogelijk te laten verlopen, moest de Tamagotchi overigens wel eerst aan de Amerikaanse smaak worden aangepast. "De Amerikaanse Tamagotchi nuttigt ander voedsel, spreidt ander gedrag ten toon en ontwikkelt derhalve een ander karakter dan de Japanse", aldus een woordvoerder van Bandai. Een in het oog springend verschil is de verschillende wijze waarop de virtuele diertjes hun laatste adem uitblazen. Waar in de Japanse versie na het overlijden een grafsteen en vervolgens een geest op het schermpje verschijnt, daar wordt de Amerikaanse Tamagotchi door een engel meegenomen. "Het Amerikaanse testpubliek begreep de geest niet", aldus Bandai. "Het is niet verstandig om in Amerika grappen te maken over de dood.". Bandai wil de Tamagotchi overigens deze zomer ook in Europa introduceren. Of er ook een aangepaste Europese versie komt, is nog niet duidelijk.

Met het fenomenale succes van de Tamagotchi lag het de voor de hand dat er imitaties op de markt zouden komen. Op dezelfde dag dat de Tamagotchi in Amerika werd geïntroduceerd, lanceerde de Amerikaanse speelgoedfabrikant Tiger Electronics de Gigapet. Anders dan de Japanse trouwe vriend, zijn er zes verschillende gigapets waaronder Digital Doggie, Compu Cat, Virtual Alien en natuurlijk de onvermijdelijke Baby T-Rex. Volgens Tiger Electronics zijn de Gigapets veel levendiger dan de Tagamotchi's en kun je ze bovendien ze kunstjes leren. Maar een belangrijker verkoopargument is dat een Gigapet slechts de helft moet kosten van een Tamagotchi, die voor ruim dertig gulden over de toonbank gaat. Toch valt het nog te bezien of Tiger Electronics een graantje kan meepikken van de virtuele huisdier rage. Waar er na twee dagen in heel New York geen enkele Tamagotchi meer te krijgen is, liggen de Gigapets in de schappen van de speelgoedwinkels nog hoog opgestapeld. De verkoper van F.A.O. Schwarz houdt er maar op dat men in New York uiteindelijk toch "the real thing" wil.

Jeroen van Bergeijk

Copyright © 1998 Jeroen van Bergeijk. All rights reserved. Alle rechten voorbehouden. Dit document mag niet verder worden verspreid en verveelvoudigd zonder schriftelijke toestemming van de auteur. Dit document kan verschillen van de gepubliceerde versie.