NRC


1997

PRATENDE TAXI'S

"Ik haat deze vrouw. Ik word doodziek van die zeurstem. Ik zou er wat voor over hebben om hier van verlost te worden." Daniel Clayton, bestuurder van gele taxi 6C20, heeft het over Dr. Ruth Westheimer, Amerika's bekendste seksuologe. Tientallen keren per dag luistert hij naar hij naar haar "afgrijselijke" stem.

Westheimer is een van de zeven beroemdheden die sinds kort Newyorkse taxipassagiers aansporen hun veiligheidsriemen vast te maken. "Hallo, dit is Dr. Ruth Westheimer met een heel belangrijke boodschap: maak alstublieft uw riem vast want veiligheid is erg belangrijk", klinkt de bibberende stem met zwaar Duits accent door de luidsprekers van de Claytons taxi. "Het is alsof de hele dag je vrouw aan je kop zit te zeuren. En het helpt ook geen moer", weet de taxichauffeur. "Passagiers houden er niet van om hun gordel om te doen en dit spoort de mensen beslist niet aan om dat wel te doen. Ik kan je vertellen dat iedereen een kolere hekel heeft aan deze stem. Weet je, ze begint te praten als ik de meter aanzet. En precies op dat moment vertellen mensen doorgaans waar ze heen willen. Dat is enorm verwarrend. Passagiers roepen dan ook, 'zet dat ding uit'. Maar dat gaat niet." Inderdaad, er is geen mogelijkheid de stem uit zetten, bevestigt Diane McGrath-McKechnie, de ambtenaar die verantwoordelijk het Newyorkse taxibeleid. "De stemmen zijn digitaal opgeslagen in een mini-computer die aan de meter is verbonden en daarmee mag absoluut niet gerommeld worden." Clayton heeft ondertussen geïnformeerd of hij dan tenminste niet een andere stem kan krijgen. Van collega's heeft hij gehoord dat het timbre van New York Yankees trainer Joe Torre een stuk aangenamer is. Maar helaas, de beroemdheden zijn evenredig over de verschillende taxi's van de stad verdeeld en slechts na vier maanden mag er - tegen betaling van 85 dollar - van stem gewisseld worden.
Het idee achter de stemmen werd geboren toen Placido Domingo enkele maanden geleden zijn aktetas in een Newyorkse taxi liet liggen. De eerzame chauffeur deponeerde de tas bij de afdeling gevonden voorwerpen die ervoor zorgde dat de befaamde tenor dezelfde dag zijn bezittingen nog terug kreeg. En dat zette McGrath-McKechnie aan het denken: zou het niet aardig zijn als beroemdheden passagiers aan het begin van de rit zouden aansporen hun autogordels vast te snoeren en bij het verlaten van de taxi mensen er aan herinneren hun spullen mee te nemen? Zo gezegd, zo gedaan en natuurlijk was Domingo de eerste die zijn medewerking toezegde.
Volgens McGrath-McKechnie is haar plannetje een doorslaand succes geworden: taxi-bedrijven uit het hele land schijnen belangstelling voor het idee aan de dag te leggen. Maar de dagelijkse praktijk vertelt een ander verhaal. Antonio Rodriquez' taxi wordt opgeluisterd door de stem van Broadway legende Jackie Mason. "De hele godganse dag gaat het maar door." "Hello, this is Jackie Mason", imiteert hij met zware stem de bejaarde komiek. "Ik word er stapeldol van. Als ik die stem-computer het raam uit zou mogen gooien, zou ik een gelukkig mens zijn. De klanten klagen er ook over. Vooral oudere mensen vinden het vreselijk. De enigen die het leuk vinden zijn toeristen." Zijn collega Mohammad Mushtaq denkt er net zo over. Hij wordt dagelijks geplaagd door het doorrookte - sommigen zeggen snerpende - stemgeluid van zangeres Eartha Kitt, die door de meeste taxi-chauffeurs als allerergst wordt beschouwd. "Ik heb mensen in mijn taxi gehad die hun vingers in hun oren stopten." Maar waarom hebben de passagiers dan eigenlijk zo'n hartgrondige hekel aan de goedbedoelde raad van beroemdheden? Mushtaq heeft wel een antwoord op die vraag. "New York is een harde en jachtige stad. Mensen zijn moe als ze in een taxi stappen en willen niet lastig gevallen worden. Ze willen even een beetje kalmte en rust. En zelfs die korte vredigheid van een taxi-ritje wordt nu wreed verstoord."

Jeroen van Bergeijk

Copyright © 1998 Jeroen van Bergeijk. All rights reserved. Alle rechten voorbehouden. Dit document mag niet verder worden verspreid en verveelvoudigd zonder schriftelijke toestemming van de auteur. Dit document kan verschillen van de gepubliceerde versie.