SNELHEID ALS ENIGE DEUGD
{NRC Handelsblad, Boeken, 10 november, 2000}
"Matt Drudge is the only reporter ever to be sued by The White House", staat er op de achterflap van The Drudge Manifesto. Het is een uitspraak die volgens zijn critici precies aangeeft wat er mis is met internetjournalist Matt Drudge. Goed, Drudge is wegens laster aangeklaagd door Sidney Blumenthal, een inmiddels voormalig adviseur van president Clinton, maar dat kun je slechts met een flinke dosis overdrijving uitleggen als een rechtszaak aangespannen door het Witte Huis.
En die overdrijving als aanprijzing heeft Drudge feitelijk helemaal niet nodig. Want hij is zonder twijfel de meest bekende journalist die internet heeft voortgebracht. Matt Drudge is de man achter het infame en zeer populaire Drudge Report (www.drudgereport.com), een verzameling links naar columnisten, kranten en nieuwsberichten elders op het web aangevuld met eigen verslaggeving. Zijn eenmans website trekt gemiddeld een miljoen bezoekers per dag. Een aantal waar menig andere nieuwswebsite met een voltallige redactie jaloers op mag zijn.
Hoe heeft hij dat voor elkaar gekregen? Dat is een vraag die de lezer van zijn Drudge Manifesto vanzelfsprekend beantwoord hoopt te zien. Maar helaas, wie denkt enig diepgaand inzicht te verkrijgen in Drudge’s leven, denken of werkwijze komt bedrogen uit. Het boek is deels aanklacht tegen de mainstream media, deels memoire, deels gênante zelfverheerlijking en deels pamflet waarin de loftrompet wordt gestoken over de revolutionaire mogelijkheden van internet in het vergaren en verspreiden van nieuws. De inhoud bestaat voor de helft uit oude afleveringen van zijn Drudge Report, een hoop paginagrote enen en nullen, een uitgebreide transcriptie van een lezing voor de prestigieuze National Press Club, een lijstje favoriete bookmarks en maar liefst dertig pagina’s fanmail. Drudge is duidelijk geen boekenschrijver. De hijgerige, opgeklopte en hortende schrijfstijl die op zijn website goed werkt en soms zo vermakelijk kan zijn, werkt in een boek niet. De tijd nemen iets uit te leggen of een gedachte met argumenten te onderbouwen doet hij nooit. Kwistig strooit hij met feitjes, geruchten, termen en halfbakken ideetjes en gaat weer door naar het volgende onderwerp. Enige lijn is daardoor in het boek niet te ontdekken.
Drudge is natuurlijk het bekendst als de man die als eerste het Monica Lewinsky schandaal aan het licht bracht. In zijn boek doet hij uitgebreid uit de doeken hoe hij die scoop van zijn leven te pakken kreeg. Het verhaal is inmiddels overbekend: Newsweek twijfelde tot woede van de eigen verslaggever Michael Isikoff wekenlang of zijn explosieve verhaal over de affaire tussen Clinton en Lewinksy wel gepubliceerd moest worden. Drudge kreeg er lucht van en ging er onmiddellijk met de primeur van door. Drudge beschrijft vooral hoe bang hij was voor repercussies. Dagenlang sloot hij zich in zijn krakkemikkige appartement in Hollywood op omdat hij bang was dat de geheime dienst hem iets zou aandoen. De reconstruktie van zijn Lewinsky primeur is interessant, maar over de betekenis van internet in het verspreiden van zulk belangwekkend nieuws lezen we weinig. Drudge’s stelling is dat de affaire dankzij internet aan het licht is gekomen. Op zich is dat een juiste voorstelling van zaken en dankzij Drudge werd internet als nieuwsbron plotseling serieus genomen. Je zou zelfs hard kunnen maken dat de destijds baanbrekende beslissing om het Starr Report als eerste via internet naar buiten te brengen door het werk van Drudge was geinspireerd. Maar wat Drudge vergeet te vermelden is dat geruchten over de stagiaire al lang circuleerden en dat het ongetwijfeld ook elders ooit tot publicatie was gekomen. Het is dan ook juister te veronderstellen dat Drudge - en internet - nieuws versnelt in plaats van maakt. Drudge ziet overigens ook zelf wel in dat zijn grootste kracht snelheid is. Niet gehinderd door overleg met een redactie of beslommeringen als een drukpers, kan hij berichten binnen enkele minuten de wereld insturen. De "internet news maverick" zoals hij zichzelf noemt, heeft heel wat primeurs op zijn naam staan die hij vol trots in zijn boek nog eens opdist.
Maar wat is de relevantie van Drudge afgezien van de Lewinsky-affaire? Direct na Lewinsky leek Drudge niet meer stuk te kunnen. Zijn website kreeg plotsklaps miljoenen bezoekers. Media-commentatoren vonden hem de stem van de toekomst. Hij werd overal uitgenodigd om lezingen te geven en kreeg zelfs een eigen praatprogramma op de Amerikaanse televisiezender Fox. Daar moest hij na een paar maanden overigens alweer opstappen omdat hij een foto wilde laten zien van een ongeboren baby die aan een open ruggetje werd geopereerd en dat wilde gebruiken als propaganda tegen abortus. Tegenwoordig lijkt er echter een zekere Drudge-moeheid te zijn ingetreden. Feit is dat hij nog uitsluitend triviale nieuwtjes weet te brengen. Navolgers heeft hij nauwelijks gekregen. Sterker nog, de overgrote meerderheid van het Amerikaanse journaille vindt hem absoluut verwerpelijk. Aan de ene kant maakt hij zich daar boos om - in zijn Drudge Manifesto haalt hij flink uit naar iedere journalist die ooit iets naars over hem heeft gezegd - aan de andere kant vindt hij die aandacht van beroemde ‘collega’s’ prachtig. Gloeiend van trots vertelt hij hoeveel hits hij op zijn website krijgt vanaf de domeinen van The New York Times en CNN. De voornaamste kritiek die Amerikaanse journalisten op hem hebben betreft zijn onzorgvuldige werkwijze. Beroemd is zijn uitspraak dat zijn berichtgeving "voor 80% accuraat" is. Regelmatig maakt Drudge miskleunen. De meest bekende is zijn bericht over de eerder genoemde Sidney Blumenthal. Drudge berichtte ooit dat Blumenthal zijn echtgenote zou hebben mishandeld. Het verhaal bleek niet te kloppen en Drudge corrigeerde na 12 uur het verhaal. Blumenthal sleepte Drudge vervolgens voor het gerecht en eiste 30 miljoen dollar schadevergoeding wegens laster. Het was een klassiek Drudge incident. Hij was te gemakkelijk met zijn anonieme bronnen omgegaan. Maar zoals Drudge min of meer aannemelijk maakt in zijn Manifesto verschilt hij helemaal niet zoveel van gerespecteerde journalistieke instituten. Hij wijst op de Richard Jewell affaire. De beveiligingsbeambte werd ondermeer door NBC en CNN als schuldige van de bomaanslag tijdens de Olympische Spelen in Atlanta aangewezen, maar moesten die beschuldiging allengs weer moesten intrekken. Ook wijst hij de lezer fijntjes op het feit dat zender ABC ooit abusievelijk berichtte dat komiek Bob Hope was overleden. Zo'n beetje elke grote nieuwsorganisatie maakt zo nu en dan blunders maar niemand die ze dat consequent blijft aanrekenen. Waarom blijf ik dan als onbetrouwbaar gelden, jammert Drudge in zijn boek.
Een ander punt van kritiek is dat Drudge uitsluitend in sappige schandaaltjes is geïnteresseerd. Zo had hij vorige week nog een "world exclusive" waarin hij melding maakte van het feit dat het tijdschrift Rolling Stone de bobbel in de broek van Al Gore op de coverfoto had weggeretoucheerd. Veel journalisten halen natuurlijk de neus op voor zulke ‘nieuwtjes’. Maar feitelijk verschilt deze neiging voor laagbijdegronds nieuws weinig van de stijl van De Telegraaf, Het Hart van Nederland of de vele tabloids van Amerika. Serieuze journalistiek is het niet, maar het rechtvaardigt geenszins de hoeveelheid vitriool die Drudge van zijn collega’s over zich heen gestort krijgt. Ik vermoed dan ook dat al die verontwaardiging eerder wordt veroorzaakt doordat Drudge er keer op keer in slaagt hun primeurs af te snoepen.
Mijn probleem met Drudge is niet zozeer zijn onzorgvuldigheid of roddelzieke neigingen als wel dat hij zo volstrekt partijdig is. Ondanks zijn bravoure en geklets over hoe internet het nieuws gaat veranderen, is hij een reactionair van het zuiverste water. Zijn conservatisme is onverhuld, zijn berichtgeving meer dan gekleurd. Het zijn altijd de Democraten die het moeten ontzien, Republikeinen zijn klaarblijkelijk geheel gespeend van corruptie en seksuele driften. In zijn boek, maar ook in zijn berichtgeving over de Amerikaanse verkiezingscampagne, lezen we voortdurend roddels en tot verlegenheid stemmende wetedingetjes over Al Gore, maar George W. Bush blijkt als we Drudge mogen geloven een lichtend voorbeeld voor de natie. Een goede journalist, ook eentje die zich specialiseert in roddel en spectaculair nieuws, moet voorkomen dat hij spreekbuis wordt van één partij. Hij moet zijn pijlen op iedereen richten. En dat is precies waar Drudge hopeloos faalt.
© Jeroen van Bergeijk
|
